Với tiếng kêu lớn như âm thanh của một con tàu, cá voi vây (Balaenoptera Physalus) là một trong những sinh vật ồn ào nhất biển. Đối với một số nhà địa chấn học theo dõi các trận động đất bằng cách ghi lại các rung động dưới đáy biển, tiếng kêu của loài này là một điều phiền toái bởi vì chúng làm cản trở các phép đo của họ. Nhưng đối với hai nhà nghiên cứu động đất, họ nhận thấy phản xạ âm thanh của cá voi có thể hỗ trợ việc đo cấu trúc lớp vỏ đại dương. Phát hiện của họ xuất hiện trên tạp chí Science vào ngày 12/2.
Jackie Caplan-Auerbach, một nhà địa chấn học và núi lửa học tại Đại học Western Washington, người không tham gia vào công việc này, nói với The New York Times: “Đó là một ví dụ tuyệt vời về cách chúng ta sử dụng dữ liệu mà hành tinh cung cấp cho chúng ta.”
Các trạm địa chấn dưới đáy đại dương được thiết kế để theo dõi các trận động đất và thường thu lại các bài hát của cá voi. Các nhà nghiên cứu trước đây đã sử dụng những đoạn ghi âm tình cờ này để theo dõi chuyển động của cá voi vây, nhưng đây là lần đầu tiên tiếng kêu của cá voi được sử dụng để nghiên cứu hành tinh này.
Các nhà địa chấn học Václav Kuna thuộc Viện Vật lý Địa cầu thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Séc ở Praha và John Nábelek thuộc Đại học Bang Oregon đã phân tích sáu bài hát vây của cá voi được ghi lại bằng các máy đo địa chấn được triển khai ở Thái Bình Dương ngoài khơi bờ biển Oregon. Khi tiếng kêu của cá voi chạm vào đáy biển, một số sóng âm thanh này được chuyển đổi thành sóng địa chấn truyền qua các lớp của vỏ đại dương. Các sóng cuối cùng dội ngược trở lại lớp bề mặt nơi chúng được máy đo địa chấn thu nhận. Bằng cách đo thời gian sóng phản xạ trở lại, họ có thể ước tính độ dày của từng lớp vỏ.
Để nghiên cứu cấu trúc trầm tích đại dương, các nhà khoa học trước đây đã dựa vào các khẩu súng hơi, tạo ra sóng âm thanh bằng cách cho nổ không khí có áp suất dưới đáy biển. Ô nhiễm tiếng ồn từ các thiết bị này có thể gây hại cho sinh vật biển. Kuna nói với tạp chí Science rằng phân tích tiếng kêu của cá voi có thể cung cấp một cách tiếp cận thân thiện hơn với môi trường để nghiên cứu lớp vỏ đại dương, đặc biệt là ở các khu bảo tồn biển, nơi cấm súng hơi. Tạp chí Science đưa tin, phương pháp này khó có thể thay thế hoàn toàn các cuộc khảo sát bằng súng hơi vì các tiếng kêu của cá voi vây không thâm nhập sâu vào lớp vỏ đại dương, tạo ra bức tranh ít chi tiết hơn về nền đại dương.
Nguồn: The Scientist
Vụ KHCN & HTQT tổng hợp
